4.2 Dars: Grafik Turlari: Chiziqli, Bar va Shamlar
Bozor Tili — Grafiklar
Texnik tahlilning asosi — bu grafiklar. Ular bizga narxning o'tmishdagi harakatini ko'rsatadi va kelajakni bashorat qilishga yordam beradi. Keling, treyderlar ishlatadigan uchta asosiy grafik turi bilan tanishamiz.
1. Chiziqli Grafik (Line Chart)
Bu eng sodda grafik turi. U ma'lum bir vaqt oralig'idagi (masalan, har soatdagi) yopilish narxlarini chiziq bilan birlashtirib ko'rsatadi. Umumiy trendni ko'rish uchun qulay, lekin batafsil ma'lumot bermaydi.
2. Bar Grafik (Bar Chart)
Bu grafik ancha ko'proq ma'lumot beradi. Har bir vertikal chiziq ("bar") bizga 4 ta muhim narxni ko'rsatadi: Ochilish (Open), Eng Yuqori (High), Eng Past (Low) va Yopilish (Close). Bu OHLC deb ataladi.
3. Yapon Shamlari (Candlestick Chart)
Bu treyderlar orasida eng ommabop grafik turi. U ham Bar kabi OHLC ma'lumotlarini beradi, lekin ancha ko'rgazmaliroq. Har bir "sham"ning tanasi va soyasi (piltasi) bor. Shamning rangi narxning ko'tarilgani (yashil) yoki tushganini (qizil) darhol ko'rsatadi.
Nima Uchun Shamlar Yaxshiroq?
Yapon shamlarining asosiy afzalligi — ular bozor psixologiyasini juda yaxshi aks ettiradi. Shamning shakli va rangiga qarab, ma'lum bir vaqt oralig'ida "buqalar" (sotib oluvchilar) yoki "ayiqlar" (sotuvchilar) g'olib bo'lganini darhol bilib olish mumkin.
Dars Xulosasi
• Chiziqli grafik — umumiy trend uchun.
• Bar grafik — batafsil OHLC ma'lumoti uchun.
• Yapon shamlari — OHLC ma'lumoti + bozor kayfiyatini vizual ko'rsatish uchun.
Bizning kursimizda asosan Yapon shamlaridan foydalanamiz, chunki ular eng ko'p ma'lumot beradigan va eng samarali vositadir.