1.2 Dars: Bozor Ishtirokchilari Kimlar?
Bozordagi "O'yinchilar"
Forex bozori — bu shunchaki grafiklar emas. Bu turli maqsadlarga ega bo'lgan millionlab ishtirokchilarning o'zaro kurash maydoni. Keling, asosiy "o'yinchilar" bilan tanishamiz.
1. Super Banklar (Market Meykerlar)
Bozorning eng yuqori pog'onasida Deutsche Bank, Citi, JPMorgan kabi gigant banklar turadi. Ular kuniga milliardlab dollarlik operatsiyalarni amalga oshirib, bozor uchun narx belgilaydilar (likvidlikni ta'minlaydilar). Bizning savdolarimiz oxir-oqibat ulargacha yetib boradi.
2. Markaziy Banklar
Har bir davlatning o'z Markaziy Banki (masalan, AQSh Federal Zaxirasi - FRS) bor. Ularning asosiy vazifasi — milliy valyuta kursini barqaror ushlab turish. Ular foiz stavkalarini o'zgartirish yoki bozorga to'g'ridan-to'g'ri aralashish (intervensiya) orqali narxga kuchli ta'sir o'tkazishi mumkin.
3. Yirik Kompaniyalar va Korporatsiyalar
Apple, Toyota, Samsung kabi xalqaro kompaniyalar doimiy ravishda valyuta ayirboshlash operatsiyalarini amalga oshiradilar. Masalan, Yaponiyadagi Toyota kompaniyasi AQShda sotilgan mashinalaridan tushgan dollarni o'z vatanida iyenaga almashtiradi. Ularning maqsadi spekulyatsiya emas, balki o'z biznesini yuritishdir.
4. Investitsion Fondlar (Hedge Funds)
Bu yirik sarmoyadorlar valyuta kurslarining o'zgarishidan foyda ko'rish maqsadida bozorga kiradilar. Ular katta hajmdagi pullarni boshqaradilar va bozorga sezilarli ta'sir ko'rsata oladilar. Ularning asosiy maqsadi — spekulyatsiya orqali daromad olish.
5. Chakana Treyderlar (Biz!)
Bu biz kabi individual treyderlar. Biz bozorga brokerlar orqali kiramiz. Garchi bizning savdo hajmlarimiz yuqoridagilarga nisbatan juda kichik bo'lsa-da, butun dunyodagi millionlab chakana treyderlar birlashib, bozorning muhim bir qismini tashkil etadi.
Dars Xulosasi
Ko'rib turganingizdek, Forex — bu murakkab ekotizim. Har bir ishtirokchining o'z maqsadi bor va ularning barchasi birgalikda global valyuta bozorini shakllantiradi. Buni tushunish, bozor harakatlarini oldindan taxmin qilishga yordam beradi.